Η σημασία της ψυχολογικής αξιολόγησης - Γράφει η Ελευθερία Μπινίκου, Ψυχολόγος - Επιστημονικά Υπεύθυνη Τμήματος Παιδιών και Εφήβων, Κέντρο Παιδιού και Εφήβου
Η προσαρμογή στο σχολικό περιβάλλον αποτελεί συχνά πρόκληση για τα παιδιά, τους εφήβους και τις οικογένειες τους. Δυσκολίες στη συγκέντρωση, στη συνεργασία με συμμαθητές και εκπαιδευτικούς ή στη διαχείριση των συναισθημάτων τους, μπορούν να επηρεάσουν τόσο την ακαδημαϊκή τους επίδοση όσο και την ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη. Χρήσιμα εργαλεία για την έγκαιρη αναγνώριση αυτών των δυσκολιών σε συνδυασμό με άλλες αξιολογήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια ψυχολογική αξιολόγηση από ψυχολόγο και να αποδώσουν μια σαφή εικόνα για τη νοητική λειτουργία, τις σχολικές ικανότητες και την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Μέσα από τεστ όπως το WISC VGR, WPPSI κ.α., οι ειδικοί μπορούν να εντοπίσουν περιοχές που χρειάζονται υποστήριξη και να προτείνουν εξατομικευμένες παρεμβάσεις, ελαττώνοντας τον κίνδυνο επιδείνωσης προβλημάτων προσαρμογής.
Η Εμπιστοσύνη ως Βάση της Αξιολόγησης
Η επιτυχία της αξιολόγησης βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εμπιστοσύνη μεταξύ παιδιού, γονέα και ειδικού. Το παιδί πρέπει να αισθάνεται ασφαλές για να εκφράσει σκέψεις, συναισθήματα και εμπειρίες χωρίς φόβο κριτικής. Η συνεργασία κατά τη διάρκεια δοκιμασιών όπως το WISC V ή το WPPSI δεν περιορίζεται στην επίδοση, στοχεύει στην κατανόηση του τρόπου σκέψης και της προσωπικότητας του παιδιού. Όταν υπάρχει εμπιστοσύνη, η συμμετοχή είναι ενεργή και ειλικρινής, στοιχεία που είναι καθοριστικά για μια πιο αντιπροσωπευτική χαρτογράφηση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών που θα μας επιτρέψουν πέραν από τη συνδρομή στη διαγνωστική μας διαδικασία, να προτείνουμε καίριες θεραπευτικές προτάσεις.
Αναγνώριση θεμάτων Ταυτότητας και Συμπεριφοράς
Η αξιολόγηση υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη ταυτότητας και αυτογνωσίας. Μέσα από την πληθώρα των ψυχομετρικών εργαλείων, των ερωτηματολογίων και των άλλων μεθόδων αξιολόγησης, οι ειδικοί αναδεικνύουν στοιχεία προσωπικότητας, κοινωνικής αλληλεπίδρασης και συμπεριφορικών προτύπων, βοηθώντας τα παιδιά να κατανοήσουν τον εαυτό τους, να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση και να αποδεχθούν τις ατομικές τους διαφορές. Η κατανόηση των συναισθημάτων, των κοινωνικών δεξιοτήτων και των προσωπικών προτιμήσεων επιτρέπει στο παιδί και στους γονείς να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις για μια διευρυμένη υποστήριξη τόσο στο σχολικό, όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον.
Συνολικά, η έγκαιρη και σωστά σχεδιασμένη ψυχολογική αξιολόγηση, με έμφαση στην εμπιστοσύνη και στην εξατομικευμένη προσέγγιση, παρέχει τα εργαλεία για να κατανοηθούν και να αναγνωριστούν οι δυσκολίες προσαρμογής, να ενισχυθεί η αυτογνωσία και να βελτιωθεί η σχολική και κοινωνική πορεία των παιδιών. Με τη σωστή καθοδήγηση, τα παιδιά αναπτύσσουν δεξιότητες αυτοδιαχείρισης, κοινωνικής προσαρμογής και ψυχοσυναισθηματικής σταθερότητας.
Σε επόμενη αρθρογραφία μας θα γνωρίσουμε ενδεικτικά μερικά από τα πιο σύγχρονα και έγκυρα εργαλεία ψυχολογικής αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται στον φορέα μας, όπως το WISC-V, το WPPSI-III κ.α., μέσα από τη σκοπιά των έμπειρων και πιστοποιημένων αξιολογητών μας.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
• Reynolds, C. R., & Kamphaus, R. W. (Eds.). (2003). Handbook of Psychological and Educational Assessment of Children: Second Edition. Personality, Behavior, and Context. Guilford Press.