Tα οφέλη της Κοινωνικής Λέσχης για τα άτομα με αυτισμό

Γράφει η Μαρία Χατζηαγγελή, Εργοθεραπεύτρια και συντονίστρια της Κοινωνικής Λέσχης 2020-21 του Εξειδικευμένου Κέντρου Διάγνωσης και Αποκατάστασης Ατόμων με ΔΑΦ "Ηλίανθος".

Κάθε χρόνο στον Ηλίανθο, πραγματοποιούνται πολλών ειδών Κοινωνικές Λέσχες (ΚΛ), οι οποίες δημιουργούνται με βάση την εξατομικευμένη αξιολόγηση του κάθε παιδιού, με σκοπό να συγκροτηθεί μια ομάδα, η οποία να είναι αρμονική από άποψη αναγκών και λειτουργικότητας. Σε κάθε Κοινωνική Λέσχη, η φιλοσοφία και η δομή είναι παρόμοιες και χάρη στους εξειδικευμένους θεραπευτές, γίνεται η κατάλληλη και απαραίτητη προσαρμογή αυτών, με σκοπό να επωφεληθούν στο μέγιστο δυνατό οι εξυπηρετούμενοι, από τις ευκαιρίες που προσφέρονται στα πλαίσια αυτής.

Στόχος του προγράμματος της ΚΛ είναι, όλοι οι εξυπηρετούμενοι να λειτουργήσουν ως ομάδα, να αλληλεπιδράσουν και να επικοινωνήσουν με έναν πιο λειτουργικό τρόπο, να μοιραστούν εμπειρίες και στιγμές διασκέδασης, να μάθουν να συμμορφώνονται στους κανόνες και στις απαιτήσεις μιας ομάδας, να αναπτύξουν ευελιξία σκέψης αναφορικά με τις δραστηριότητες που επιλέγουν να κάνουν, να μάθουν να υποχωρούν και να συμβιβάζονται με τις επιθυμίες της πλειοψηφίας και να αναπτύξουν, εν γένει, δεξιότητες, οι οποίες απαιτούνται ή αναμένονται στις περισσότερες κοινωνικές καταστάσεις.

Σε μία ΚΛ προσφέρεται η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν εξωτερικά προγράμματα και επαφή με την κοινότητα. Στα πλαίσια αυτών των προγραμμάτων, δίνεται η δυνατότητα για κατ’ ευκαιρία μάθηση και in vivo παρέμβαση. Τα άτομα μπορεί να επισκεφθούν έναν χώρο διασκέδασης (πχ bowling), ή μια καφετέρια και περίπτερο ή το super market. Σε αυτούς τους χώρους, έχουν την ευκαιρία να εκτεθούν σε πολλές διαφορετικές κοινωνικές περιστάσεις, να διατηρήσουν μια κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά και, το σημαντικότερο, να μάθουν μέσω του βιώματος. Επίσης, τους δίνεται η ευκαιρία να γενικεύσουν τις κοινωνικές δεξιότητες στις οποίες έχουν εκπαιδευτεί και να τις δοκιμάσουν ή να τις προσαρμόσουν, ανάλογα με την περίσταση και τη δική τους αντοχή και ικανότητα διαχείρισης την εκάστοτε στιγμή.

Οι συνθήκες της πανδημίας, φέτος, δυσχέραιναν την επαφή με την κοινότητα. Όμως, στα πλαίσια μιας ΚΛς, οι ευκαιρίες και οι δυνατότητες είναι τόσες, ώστε να υπάρξει δημιουργία, ακόμα και σε συνθήκες περιορισμού.

Ομαδικά παιχνίδια

Τα παιχνίδια που επιλέγονται, δεν έχουν ως στόχο μόνο τη διασκέδαση, μιας και η επιλογή τους είναι τέτοια, ώστε αφενός να ταιριάζουν στις δεξιότητες των μελών και αφετέρου να τους βοηθά να αναπτύξουν και νέες δεξιότητες, ή να διατηρήσουν και να ενισχύσουν τις ήδη υπάρχουσες. Η εναλλαγή σειράς και η αναμονή, η παροχή ή η αναζήτηση βοήθειας, η συνεργασία και η προαγωγή της ομαδικότητας, είναι μερικές από αυτές.

Καλλιτεχνικές – Εποχιακές Δραστηριότητες

Στα πλαίσια της ΚΛ, δίνεται η δυνατότητα και για ενασχόληση με καλλιτεχνικές δημιουργίες, οι οποίες μπορούν να είναι και εποχιακές (Χριστούγεννα, Πάσχα κλπ). Μέσω αυτών των δραστηριοτήτων, τα παιδιά κάνουν χρήση υλικών, που από μόνα τους έχουν θεραπευτική αξία και προάγουν τη φαντασία. Ταυτόχρονα, το εύρος των δεξιοτήτων που απαιτούνται, είναι μεγάλο και ως εκ τούτου, δίνεται η δυνατότητα στον καθένα, εξατομικευμένα, να εμπλακεί μέχρι εκεί που μπορεί, όπως μπορεί και για όσο μπορεί. Η τελική δημιουργία είναι κάτι που προσφέρει ιδιαίτερη χαρά στους ίδιους. Επίσης, στο πλαίσιο αυτό, τους δίνεται η δυνατότητα να δημιουργήσουν κάτι και για κάποιον άλλο, πέραν του εαυτού τους. Μαθαίνουν να εκδηλώνουν ενδιαφέρον για την ιδιαίτερη προτίμηση ενός τρίτου ατόμου και να δημιουργούν κάτι που θα προσφέρει χαρά και σε κάποιον άλλο. Αυτός είναι ένας τρόπος να μοιραστούν σε συναισθηματικό επίπεδο.

Δραστηριότητες χαλάρωσης

Ένα βασικό κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών, είναι –και πρέπει να είναι- η χαλάρωση και η διαχείριση του ελεύθερου χρόνου. Στα πλαίσια της ΚΛς, λοιπόν, δινόταν πολλές φορές η δυνατότητα στα παιδιά να διαλέξουν τι προτιμούν να κάνουν σε μισάωρο, το οποίο ορίζεται ως «ελεύθερη ώρα». Είναι πολύ συχνό φαινόμενο, να μην μπορούν να σκεφτούν και να επιλέξουν, κάτι που οι ίδιοι θέλουν, μιας και δεν υπάρχει ανεπτυγμένο το εσωτερικό κίνητρο στους ίδιους. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που το έχουν ανάγκη, τόσο οι ίδιοι, όσο και οι οικογένειες τους. Στην ΚΛ, δινόταν ευκαιρία για ενασχόληση με το tablet, για ακρόαση μουσικής με ακουστικά (για να είναι ατομικό και να μην ενοχλούνται οι υπόλοιποι), για χαλάρωση ή για παρακολούθηση κάποιας ταινίας.

Ομαδικά Project

Στην ΚΛ του 2020-21, έγινε προσπάθεια να υλοποιηθεί ένα ομαδικό project, στα πλαίσια του οποίου δημιουργήθηκαν στάμπες σε μπλούζες με χρώματα υφάσματος. Οι εξυπηρετούμενοι έφτιαξαν μπλούζες χρησιμοποιώντας stencil, για να αποτυπώσουν έναν ηλίανθο πάνω στη μπλούζα. Το project αυτό διήρκησε περίπου 2 μήνες και έδωσε τη δυνατότητα στους εξυπηρετούμενους, να δεσμευτούν σε μια πολύ συγκεκριμένη διαδικασία και να δημιουργήσουν τη δική τους, άτυπη γραμμή παραγωγής. Ήρθαν σε επαφή με όλα τα στάδια της δημιουργίας και με όλα τα βήματα, τα οποία απαιτούνται, για να ολοκληρωθεί η δημιουργία μιας στάμπας σε μία μπλούζα. Επίσης, μπόρεσαν να κατανοήσουν το χρόνο που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί κάτι και να διαπιστώσουν ότι τα βήματα μιας δραστηριότητας, μπορεί να καταλαμβάνουν και ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (μέρες). Μέσω αυτού του project, η ομάδα της συγκεκριμένης ΚΛς, απέκτησε, ένα πολύ προσωπικό, σκοπό και νόημα. Είχε έναν σταθερό στόχο, που ήταν κοινός και προσέδιδε χαρά σε όλους τους συμμετέχοντες. Τα παιδιά, δημιούργησαν μπλούζες για όλο το θεραπευτικό προσωπικό. Μπήκαν στη διαδικασία να ρωτήσουν πολλούς ανθρώπους, για το τί θα ήθελαν να γράφει η μπλούζα τους, ως αφιέρωση, και χρειάστηκε πολλές φορές να προσπαθήσουν να ανακαλέσουν αυτό που τους δόθηκε ως πληροφορία. Το γεγονός ότι αποτελούσε «έκπληξη» για τον κάθε θεραπευτή, ήταν κάτι που βοήθησε στο να δημιουργηθούν ευκαιρίες για την περαιτέρω ανάπτυξη της «θεωρίας του νου».

Εν κατακλείδι, το σημαντικότερο προτέρημα μιας ΚΛς, είναι οι ευκαιρίες που προσφέρει για βιωματική μάθηση. Άλλωστε, για όλους τους ανθρώπους ισχύουν τα λόγια του Κομφούκιου:

«Πες μου και θα το ξεχάσω. Δείξε μου και θα το θυμάμαι. Κάνε με να το ζήσω και θα το καταλάβω.

Μάθετε περισσότερα για τον Ηλίανθο του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου , τηλ 2105782341, Χρυσολωρά 10-12, Περιστέρι (πλησίον στάσης μετρό "Αγ.Αντώνιος), Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., Δευτ. - Παρ.: 8:00 - 21:00