Η επιρροή των διατροφικών διαταραχών στη ψυχολογία του ατόμου

Γράφει η Φρροκάι Φωτεινή-Ελβίσα, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια (MSc, PhD C., SYLFF Fellow), Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Χίου...

του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου

Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από εικόνες που παρουσιάζονται ως το «ιδανικό σώμα» και δίαιτες ή προγράμματα εκγύμνασης για την απόκτηση αυτού. Σε μια εποχή που η εικόνα παίζει καθοριστικο ρόλο, είναι αναμενόμενο και οι διατροφικές διαταραχές (ΔΔ) να έχουν εξαπλωθεί με τέτοιο τρόπο και ρυθμό που θα ήταν αδύνατο να το προβλέψουμε πριν από 30 χρόνια. Η ραγδαία εμφάνιση όμως των ΔΔ άφησε χώρο για παρανοήσεις, όπως ότι η ψυχογενής ΔΔ είναι εμφανής, αλλά εύκολα διακριτή.

Δυστυχώς, και στην Ελλάδα παρατηρείται τα τελευταία χρόνια ραγδαία αύξηση των ΔΔ. Βάσει επιδημιολογικών μελετών, στην Ελλάδα νοσεί το 6% του πληθυσμού (1% ψυχογενή ανορεξία και 5% από ψυχογενή βουλιμία). Επίσης, τα επίπεδα θνησιμότητας σε αυτές τις διαταραχές είναι μεγαλύτερα από τις υπόλοιπες ψυχικές διαταραχές, που σημαίνει ότι αν το άτομο που νοσεί δεν ζητήσει βοήθεια ελλοχεύει ο κίνδυνος να είναι μοιραία η έκβαση για την υγεία και τη ζωή του.

Είναι γεγονός ότι στις ΔΔ υπάρχει έντονη προκατάληψη και παράλογος φόβος για το βάρος και το σχήμα του σώματος. Το άτομο που έχει προκατάληψη και χαμηλή αυτοπεποίθηση για το σώμα του χάνει και την αυτοπεποίθηση για τον εαυτό του.

Κάτω από τις Διατροφικές Διαταραχές υπάρχουν βαθύτερες δυσκολίες που απασχολούν τον ασθενή, όπως συναισθηματικές και ψυχολογικές δυσκολίες. Πολλές φορές η υπερφαγία ή η στέρηση του φαγητού χρησιμοποιούνται ως αντισταθμιστική συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, ο πάσχοντας προσπαθεί να καταστείλει τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τον δυσκολεύουν ή τον πονούν με αποτέλεσμα να φτάνει σε ακραίες συμπεριφορές για να μπορεί να τα ελέγξει και να τα διαχειριστεί.

Οποιοσδήποτε μπορεί να εμφανίσει και να αναπτύξει ΔΔ, ανεξαρτήτου φύλου, ηλικίας, εκπαιδευτικού ή κοινωνικοικονομικού επιπέδου. Ωστόσο, οι έφηβες και οι νεαρές γυναίκες (15-25 ετών) είναι πιο επιρρεπείς να εμφανίσουν ψυχογενή ΔΔ, όπως έχει δείξει η έρευνα και η εμπειρία.

Είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο. Καταρχάς, έχει φανεί από έρευνες ότι μπορεί να παίξει ρόλο ο κληρονομικός παράγοντας ώστε το άτομο να έχει μεγαλύτερη προδιάθεση εφάνισης ΔΔ. Εκτός από τον βιολογικό παράγοντα υπάρχουν και περιβαλλοντικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση και ανάπτυξη ΔΔ. Ένα δύσκολο οικογενειακό περιβάλλον, οι υψηλες μη ρεαλιστικές προσδοκίες, τα τραυματικά γεγονότα ζωής και το πένθος είναι κάποιοι από τους παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν το άτομο να εμφανίσει ΔΔ.

Είναι επιτακτική η ανάγκη αναζήτησης βοήθειας από έναν ειδικό, διότι οι ΔΔ είναι πιθανό να επιμείνουν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου και να έχουν επιζήμιες επιπτώσεις τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχολογία του ατόμου.

Πληροφορίες: Πληροφορίες: Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Χίου, Κέντρο Παιδιού και Εφήβου, Εγκρεμού 30, Χίος, τηλ 2271020000(εσωτ.2), www.kpechios.gr