ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Πλησιάζοντας η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, ένας προβληματισμός της ανθρώπινης σκέψης επανέρχεται, διεκδικώντας και αυτός με τη σειρά του καινούργιους προσδιορισμούς: Τι είναι αυτό το πολύτιμο αγαθό που ονομάζουμε ψυχική υγεία; Είναι άραγε μετρήσιμη, όπως τα περισσότερα προϊόντα ευτυχίας που πλασάρονται τριγύρω μας; Και αν είναι, εγώ τελικά πόσο ψυχικά υγιής είμαι;

Αναζητώντας επιστημονική βοήθεια χρειάζεται να γυρίσουμε λίγο πίσω. Η Υγεία κάποτε οριζόταν ως η απουσία κάποιας ασθένειας ή νόσου. Ωστόσο, το 1946, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αντικατέστησε τη θέση αυτή δίνοντας έναν νέο ορισμό στην έννοια της Υγείας: «μια πλήρης κατάσταση σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς η απουσία κάποιας ασθένειας ή αναπηρίας». Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το 1948, προσδιόρισε την Ψυχική Υγεία ως «μια κατάσταση συναισθηματικής ευεξίας στην οποία το άτομο συνειδητοποιεί τις δικές του ικανότητες, μπορεί να αντιμετωπίσει τα καθημερινά άγχη της ζωής, να ζει και να εργάζεται παραγωγικά και με άνεση και είναι σε θέση να συνεισφέρει στη κοινότητα του».

Υπό το πρίσμα αυτό, η Ψυχική Υγεία επηρεάζεται και εξαρτάται σημαντικά από τις σχέσεις του ανθρώπου με τους άλλους και από την αλληλεπίδραση που ο καθένας μας μπορεί να διατηρεί με το περιβάλλον του. Με απλούστερα λόγια η ψυχική υπόσταση του καθένα μας αναπτύσσεται αλλά και αξιολογείται μέσα στην κοινότητα στην οποία ανήκει. Ο άνθρωπος αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του και αυτό προσδιορίζει σε ένα βαθμό την ψυχική του κατάσταση. Η ψυχική υγεία αφορά τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να προσαρμοστούμε στις εκάστοτε κοινωνικές και συναισθηματικές απαιτήσεις και πιέσεις, τον βαθμό της αυτεπίγνωσης μας αλλά και την ικανότητα αναγνώρισης και συνειδητοποίησης της αντικειμενικής πραγματικότητας.

Μου αρέσει να φαντάζομαι τον άνθρωπο σαν ένα κύτταρο ενός μεγάλου οργανισμού που ομαδοποιείται, εξειδικεύεται, δημιουργεί μαζί με άλλα κύτταρα όργανα και λειτουργίες και παράλληλα βρίσκεται σε μία συνεχή αλληλεπίδραση και ανταλλαγή με το περιβάλλον του, ιδιότητα ζωτικής σημασίας για τον ίδιο αλλά και για ολόκληρο τον οργανισμό. Η καλή λειτουργία των διαύλων επικοινωνίας, που επιτρέπει την αναγνώριση και υποστήριξη των ατομικών αναγκών σε μια ισορροπία με τις ανάγκες και απαιτήσεις του περιβάλλοντος είναι η βάση της καλής ψυχικής υγείας. Προεκτείνοντας αυτή την διαπίστωση, μπορούμε να αναγνωρίσουμε ότι στην παρούσα Ελληνική πραγματικότητα, με ένα λαό που εδώ και πέντε χρόνια υπομένει συνεχείς απώλειες, η ανοιχτή υποστηρικτική στάση μας απέναντι στον ανθρώπινο πόνο της προσφυγιάς αποτελεί σημαντική ένδειξη μίας συναισθηματικά και ψυχικά υγιούς κοινότητας.

Ηλιάνα Φύλλα

Ψυχίατρος - Επιστημονικά Υπεύθυνη

Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Νομού Χίου Κέντρο Παιδιού και Εφήβου