Συζητώντας για την ψυχική υγεία το 2013

Η οικονομική κρίση έχει αποδιοργανώσει και έχει υποβαθμίσει εντελώς τις δομές Ψυχικής Υγείας, με άμεσο αντίκτυπο στους ίδιους τους ασθενείς καθώς και τους εργαζόμενους σε αυτές.

Οι μειώσεις των χρηματοδοτήσεων, απειλούν να δώσουν τη χαριστική βολή στις δομές Ψυχικής Υγείας, την ίδια στιγμή που καθημερινά όλο και περισσότεροι άνθρωποι καταλήγουν σε αυτές προκειμένου να αντιμετωπίσουν ψυχικά προβλήματα που σχετίζονται με την κοινωνική πραγματικότητα. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 2013 αυξήθηκαν κατά 50% τα καταθλιπτικά επεισόδια στη χώρα μας σε σχέση με το 2011. Στην ίδια έρευνα φαίνεται πως το ποσοστό του πληθυσμού με «μείζονα κατάθλιψη», που χρειάζεται δηλαδή άμεση θεραπεία, είναι 12,3%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 8,2% το 2011.Η αποσυλοποίηση βοήθησε σταδιακά χρόνιους ασθενείς ψυχιατρείων να μεταφερθούν σε ξενώνες και να συνεργάζονται με τις Κοινοτικές δομές Ψυχικής Υγείας, όπως η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Χίου, όπου μπορούσαν να ζουν μια κανονική ζωή.

Σήμερα με την υποβάθμιση των ξενώνων και των άλλων εξωτερικών δομών, λόγω της αδυναμίας χρηματοδότησης τους, η επιστροφή σε ένα ψυχιατρείο προηγούμενων δεκαετιών βρίσκεται ξανά προ των πυλών. Όμως η κρίση εμφανίζεται με μεγάλη σφοδρότητα σε όλο το φάσμα της Ψυχικής Υγείας. Στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων, τα κέντρα ψυχικής υγείας, τις Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας η κατάσταση είναι τραγική και οι ελλείψεις προσωπικού αγγίζουν ιδιαίτερα μεγάλα ποσοστά. Και όλα αυτά όταν υπάρχουν άνθρωποι με σοβαρά χρόνια προβλήματα Ψυχικής Υγείας που συνήθως δεν έχουν υποστηρικτικό οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον και σπίτι τους είναι το νοσοκομείο ή ο ξενώνας, συγγενείς τους το προσωπικό, οι γιατροί, οι δομές Ψυχικής Υγείας που τους υποστηρίζουν.

Ο κίνδυνος ολικής κατάρρευσης του συστήματος Ψυχικής Υγείας και βίαιης ανακοπής της όποιας μεταρρυθμιστικής προσπάθειας είναι παραπάνω από υπαρκτός.

Η πολιτική βούληση διακρίνεται από ένα συνδυασμό αμηχανίας και αναλγησίας. Οι υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας οδηγούνται στην ασφυξία, οι άνθρωποι οδηγούνται στην απελπισία, αυξάνονται οι ανάγκες για ψυχολογική και ψυχιατρική φροντίδα, απαξιώνονται οι λειτουργοί της Ψυχικής Υγείας.

Όλα δείχνουν ότι αυτοί που ενδιαφέρονται ουσιαστικά για την πορεία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και την οριακή κατάσταση στις μονάδες Ψυχικής Υγείας είναι οι λειτουργοί της Ψυχικής Υγείας, οι ασθενείς και οι οικογένειές τους.

Παρ’ όλα αυτά, οι πολλές δομές Ψυχικής Υγείας, μια από αυτές και η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Χίου του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου, συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά και να παρέχουν επιστημονικό και κοινωνικό έργο υπό το καθεστώς της ανασφάλειας και απαξίωσης του προσωπικού που συντηρεί η υποχρηματοδότηση για να μην στερηθούν οι άνθρωποι που φροντίζουμε το δικαίωμά τους στην θεραπεία και την αποκατάσταση, για να μην καταρρεύσει το ασταθές οικοδόμημα της Ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, που μόλις είχε αρχίσει να στεριώνει.

Δαμασιώτη Μαρία,

νοσηλεύτρια Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Χίου του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου