Άρθρο για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

Το άρθρο της Ελένης Πίπα, κοινωνικής λειτουργού, δημοσιεύτηκε από την εφημερίδα "Δημοκρατική" στις 9 Οκτωβρίου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Από το τέλος του περασμένου αιώνα η ψυχιατρική περίθαλψη σηματοδοτήθηκε από τη δημιουργία των μεγάλων Ψυχιατρείων, όπου οι ασθενείς φυλάσσονταν, απομονωμένοι από το κοινωνικό σύνολο και χωρίς ουσιαστικές δυνατότητες θεραπευτικής αντιμετώπισης. Λόγω των προκαταλήψεων που υπήρχαν για την ψυχική διαταραχή και του επακόλουθου στιγματισμού, ο ασθενής ήταν ανεπιθύμητος για το «υγιές» κοινωνικό σύνολο. Η μακρά παραμονή στο Ψυχιατρείο του στερούσε τις κοινωνικές δεξιότητες και του αφαιρούσε βαθμιαία και τα λίγα εκείνα υπολείμματα κοινωνικότητας που απέμεναν μετά τη χρόνια επίδραση της νόσου. Κατά τη νοσηλεία στο Ψυχιατρείο, πριν την ανακάλυψη των βιολογικών θεραπειών της ψύχωσης και των μεθόδων της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, δεν γινόταν καμιά θεραπεία. Η νοσηλεία κάλυπτε μόνο τις ανάγκες σίτισης και στέγασης του ασθενούς με την παράλληλη φύλαξή του. Η αντίληψη ότι οι ασθενείς είναι ανεύθυνοι και επικίνδυνοι οδηγούσε σε μέτρα ασφαλείας τα οποία μαζί με τον ιδρυματισμό είχαν ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη δυνατή παλινδρόμησή τους.

Η ανάπτυξη κοινοτικών μορφών περίθαλψης βασίζεται στη δημιουργία υπηρεσιών προσανατολισμένων στις ανάγκες του ψυχικά ασθενή οι οποίες ποικίλουν ανάλογα με τη φύση της νόσου. Ένα σύγχρονο σύστημα ψυχιατρικής περίθαλψης θα πρέπει να προβλέπει υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης των ψυχικά πασχόντων. Οι καινούριες δομές στην κοινότητα περιλαμβάνουν Μονάδες Νοσηλείας στα Γενικά Νοσοκομεία, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Κέντρα Αποκατάστασης, Οικοτροφεία, Ξενώνες, Προστατευμένα Διαμερίσματα, Νοσοκομεία Ημέρας καθώς επίσης και Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας.

Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας κατέχει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στις υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας κυρίως σε περιοχές που η γεωγραφική τους διαμόρφωση και οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές συνθήκες δυσχεραίνουν την πρόσβαση των κατοίκων στις κατάλληλες υπηρεσίες. Απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές ή ψυχοκοινωνικά προβλήματα ή ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για εκδήλωση ψυχικής νόσου. Απευθύνεται επίσης στον υγιή πληθυσμό εφαρμόζοντας προγράμματα πρωτογενούς πρόληψης στους επαγγελματίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, στους εκπαιδευτικούς, στις τοπικές αρχές και σε όλους εκείνους που μπορεί να συμμετέχουν στην εφαρμογή δράσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας, την καταπολέμηση του αποκλεισμού και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Στόχος της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας καθώς και κάθε δομής Κοινοτικής Ψυχιατρικής είναι η θεραπεία και αποκατάσταση των ψυχικά πασχόντων να πραγματοποιείται έξω από το άσυλο, μέσα στην κοινότητα, στον τόπο διαμονής τους. Οι υπηρεσίες της Κ.Μ.Ψ.Υ περιλαμβάνουν τη λήψη μέτρων προκειμένου να αποφευχθεί η εμφάνιση της νόσου, την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, την μακροχρόνια φροντίδα, την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και επανένταξη ώστε να περιοριστεί η ανικανότητα και μειονεξία που προκαλεί η ασθένεια. Συγχρόνως, κάθε δραστηριότητά της αποβλέπει στην αλλαγή της στάσης του πληθυσμού ώστε να μειωθεί το στίγμα της ψυχικής νόσου και να αντιμετωπιστεί ο ψυχικά πάσχων ως ένα ισότιμο μέλος της κοινότητας.

Σας ενημερώνουμε ότι η Κ.Μ.Ψ.Υ του Ν. Χίου λειτουργεί από τον Ιανουάριο του 2007 και δραστηριοποιείται στους ακόλουθους δήμους: Δ. Χίου (καθημερινά κατόπιν ραντεβού)

Δ. Αγίου Μηνά (καθημερινά κατόπιν ραντεβού)
Δ. Καμποχώρων (στο ιατρείο του Αγίου Γεωργίου μία φορά το μήνα)
Δ. Καρδαμύλων (στο ιατρείο Άνω Καρδαμύλων ανά δεκαπενθήμερο)
Δ. Αμανής (στο ιατρείο της Βολισσού ανά δεκαπενθήμερο)
Δ. Ιωνίας ( στο ιατρείο της Καλλιμασιάς ανά δεκαπενθήμερο)
Δ. Μαστιχοχωρίων (στο Κέντρο Υγείας Πυργίου ανά δεκαπενθήμερο)
Δ. Οινουσσών (στο ιατρείο Οινουσσών μια φορά το μήνα)
Δ. Ψαρών (στο ιατρείο Ψαρών μια φορά το μήνα)

Πιο συγκεκριμένα, οι δράσεις της ΚΜΨΥ στους εν λόγω δήμους περιλαμβάνουν πραγματοποίηση τακτικών ιατρείων, επισκέψεις κατ’ οίκον όπου κρίνεται αναγκαίο, επισκέψεις ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης σε φορείς της κοινότητας (υπηρεσίες υγείας-πρόνοιας, σχολεία, κ.λπ.) και ομιλίες – με θέματα που άπτονται των ειδικοτήτων μας. Από τον Ιανουάριο του 2008 υπάρχουν προβλήματα στην υλοποίηση του προγράμματος λόγω υποχρηματοδότησης.

Πίπα Ελένη,

Κοινωνική Λειτουργός Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Χίου