Τηλεόραση VS Βιβλίο
Άρθρο της Νικολέτας Δήμπαλα, Λογοθεραπεύτρια Τμήματος Παιδιών & Εφήβων, Κέντρο Παιδιού και Εφήβου.
Πόσο επιβλαβής μπορεί να είναι για τα νήπια η ενασχόληση με τους υπολογιστές και η παρακολούθηση τηλεόρασης; Πόσο μπορεί να επηρεάσει την γλωσσική και γνωστική τους ανάπτυξη; Πόσο επωφελής είναι η ανάγνωση ενός βιβλίου από τους γονείς;
Σημαντικό ρόλο στην γλωσσική ανάπτυξη παίζουν τα περιβαλλοντικά γλωσσικά ερεθίσματα που δέχονται τα παιδιά από μικρή ηλικία. Στην εποχή μας, το μεγαλύτερο ποσοστό των νηπίων έχει εύκολη πρόσβαση στα μέσα, όπως τηλεόραση, κινητά και υπολογιστές και περνούν πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μπροστά σε οθόνες και μικρότερο σε διαδραστικές δραστηριότητες. Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει ότι η παρακολούθηση τηλεόρασης σε παιδιά κάτω των 2 ετών επηρεάζει αρνητικά την γλωσσική τους ανάπτυξη, την μνημονική τους ικανότητα και πολλές φορές συσχετίζεται με συναισθηματικές δυσκολίες και προβλήματα στην προσοχή.
Η Αμερικανική Εταιρεία Παιδιάτρων προτείνει, μεταξύ άλλων, στους γονείς:
• να μην τοποθετούν τηλεόραση στο δωμάτιο των παιδιών,
• να περιορίσουν την έκθεση των παιδιών στα μέσα, σε λιγότερο από δύο ώρες ημερησίως.
• συνιστούν, επίσης, τα νήπια κάτω των 2 ετών να αποθαρρύνονται από την έκθεση στα μέσα (τηλεόραση, κινητά, υπολογιστές),να παροτρύνονται να συμμετέχουν σε άλλες δημιουργικές και διαδραστικές δραστηριότητες, που συμβάλλουν στην γνωστική, συμπεριφορική και κινητική τους ανάπτυξη (πχ ενασχόληση με κάποιο παιχνίδι, με ένα άθλημα, ανάγνωση ενός βιβλίου από τους γονείς).
• να παρακολουθούν τηλεόραση μαζί με το παιδί, ώστε να υπάρχει αφενός επίβλεψη και αφετέρου να συζητούν το περιεχόμενο και το θέμα του προγράμματος
Η συμβολή της ανάγνωσης βιβλίων στα παιδιά από μικρή ηλικία (ιδιαίτερα τα τρία πρώτα χρόνια), έχει αποδειχθεί πολύ σημαντική, τόσο στην συναισθηματική και κοινωνική τους ανάπτυξη όσο και στην ενίσχυση της φαντασίας τους, της ενσυναίσθησης και της γλωσσικής τους ανάπτυξης, γενικότερα. Για ένα θετικότερο αποτέλεσμα στην εκφραστική και αντιληπτική γλωσσική ικανότητα των νηπίων, είναι σημαντικό η ανάγνωση βιβλίου από τους φροντιστές να είναι συχνή και ο τόνος της φωνής τους να έχει τον κατάλληλο τονισμό και τον ανάλογο χρωματισμό. Η ανάγνωση βιβλίων βοηθάει στην ανάπτυξη λεξιλογίου, στη δομή της αφήγησης του καθώς και ενισχύει τις γνωστικές ικανότητες του.
American Academy of Pediatrics. (2001). Children, Adolescents, and Television. PEDIATRICS, 107(2), 423–426.
Fletcher, K. L., & Reese, E. (2005). Picture book reading with young children: A conceptual framework. Developmental Review, 25(1), 64–103.
Lin, L. Y., Cherng, R. J., Chen, Y.-J., Chen, Y. J., & Yang, H. M. (2015). Effects of television exposure on developmental skills among young children. Infant Behavior and Development, 38, 20–26.
Παπαηλιού, Χ. Φ. (2016). Η ανάπτυξη της γλώσσας. Θεωρητικές προσεγγίσεις και ερευνητικά δεδομένα από την τυπική και αποκλίνουσα συμπεριφορά. Αθήνα: ΠΑΠΑΖΗΣΗ ΑΕΒΕ.
Umek, L. M., Fekonja, U., Kranjc, S., & Musek, P. L. (2003). The impact of reading children’s literature on language development in the preschool child. European Early Childhood Education Research Journal, 11(1), 125–135.
Πληροφορίες: Τμήμα Παιδιών και Εφήβων, Κέντρο Παιδιού και Εφήβου, Εγκρεμού 30, Χίος, 2271020000 (εσωτ.1), www.kpechios.org
