H ανάπτυξη του παιδιού

Πότε οι γονείς θα πρέπει να ζητήσουν τη γνώμη ενός ειδικού;...

Η ανάπτυξη του παιδιού αποτελεί μέρος της ωρίμανσης του ανθρώπου, η οποία είναι μια δυναμική διεργασία που ξεκινά με τη σύλληψη και συνεχίζεται σε ολόκληρη τη ζωή.

Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, αναπτύσσεται και ωριμάζει μοναδικά. Έχει βρεθεί όμως ότι σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο υπάρχουν συγκεκριμένες δεξιότητες που χρειάζεται να κατακτηθούν, οι οποίες ονομάζονται αναπτυξιακά ορόσημα. Τα αναπτυξιακά ορόσημα αναφέρονται στους τομείς: κινητικότητα (αδρή και λεπτή), όραση, ακοή και ομιλία/γλώσσα, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη, αντίληψη.

Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια αναπτυξιακά ορόσημα:
ΣΤΟΥΣ 12 ΜΗΝΕΣ
• Είναι ντροπαλό με τους ξένους
• Επαναλαμβάνει ήχους και χειρονομίες για να τραβήξει την προσοχή
• Απλώνει το χέρι ή το πόδι για να βοηθήσει όταν το ντύνουν
• Εξερευνά αντικείμενα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους
• Μιμείται χειρονομίες και λέξεις
• Ανταποκρίνεται στις απλές λεκτικές εντολές και το «όχι»
• Χρησιμοποιεί απλές χειρονομίες (γνέφει «γεια»)
• Λέει «μπαμπά» και «μαμά»
• Μπορεί να κάνει δύο με τρία βήματα χωρίς στήριξη
• Ξεκινά το δείξιμο με το δάκτυλο επιθυμητών πραγμάτων

ΣΤΟΥΣ 24 ΜΗΝΕΣ
• Μιμείται τη συμπεριφορά των άλλων
• Ενθουσιάζεται περισσότερο με τη συντροφιά των άλλων παιδιών
• Επιδεικνύει αυξανόμενη ανεξαρτησία
• Το άγχος του αποχωρισμού αυξάνεται μέχρι τα 1 ½ χρόνια και στη συνέχεια φθίνει
• Αρχίζει να ταξινομεί αντικείμενα βάσει του σχήματος και του χρώματός
• Δείχνει αντικείμενα και εικόνες όταν κάποιος του τα έχει ονομάσει
• Αναγνωρίζει ονόματα οικείων ανθρώπων, αντικείμενα, και μέρη του σώματος
• Χρησιμοποιεί 2 με 4 λέξεις σε προτάσεις
• Περπατάει ανεξάρτητο
• Κουβαλάει μεγάλα παιχνίδια ή πολλά παιχνίδια
• Ξεκινά να τρέχει
• Ξεκινά να κλωτσάει τη μπάλα
• Σκαρφαλώνει στα έπιπλα
• Μουντζουρώνει μόνο του
• Χτίζει πύργους με τέσσερα ή και περισσότερα τούβλα
• Αρχίζει να τρώει μόνο του

ΣΤΟΥΣ 36 ΜΗΝΕΣ
• Δείχνει αγάπη αυθόρμητα σε οικείους
• Μπορεί να εναλλάσσει τη σειρά του στα παιχνίδια
• Αντιλαμβάνεται τις έννοιες «δικό μου» και «δικό του/ της»
• Εκφράζει πληθώρα συναισθημάτων
• Αποχωρίζεται εύκολα τους γονείς του
• Ταυτίζει ένα αντικείμενο που έχει στο χέρι του ή βρίσκεται στο δωμάτιο με μια εικόνα ενός βιβλίου
• Βάζει φαντασία στο παιχνίδι όταν παίζει με κούκλες, ζώα και ανθρώπους
• Ολοκληρώνει παζλ με τρία ή τέσσερα κομμάτια
• Αντιλαμβάνεται την έννοια του «δύο»
• Ακολουθεί εντολές δύο ή τριών βημάτων
• Αναγνωρίζει και ονομάζει σχεδόν όλα τα κοινά αντικείμενα και τις εικόνες
• Κατανοεί τις περισσότερες προτάσεις
• Αντιλαμβάνεται τις θέσεις στο χώρο («πάνω», «μέσα», «κάτω»)
• Χρησιμοποιεί προτάσεις 4 με 5 λέξεων
• Χρησιμοποιεί αντωνυμίες (εγώ, εσύ, εμένα, εμείς, αυτοί) και μερικούς πληθυντικούς (αυτοκίνητα, σκυλιά, γάτες)
• Οι ξένοι καταλαβαίνουν τις περισσότερες από τις λέξεις που παράγει
• Σκαρφαλώνει καλά
• Ανεβοκατεβαίνει τις σκάλες εναλλάσσοντας τα πόδια
• Τρέχει εύκολα
• Κάνει πετάλι σε τρίκυκλο
• Κάνει γραμμές και κύκλους με μολύβι
• Γυρίζει τις σελίδες βιβλίου
• Βιδώνει και ξεβιδώνει τα καπάκια από βάζα
• Βγάζει μερικά ρούχα του
• Ξεκινά την αυτοεξυπηρέτηση στην τουαλέτα
• Χρησιμοποιεί πιρούνι

Αν το παιδί σας αποκλίνει από τα προαναφερόμενα ορόσημα, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε εξειδικευμένους ειδικούς, οι οποίοι θα διαγνώσουν την ύπαρξη ή μη μιας αναπτυξιακής διαταραχής (του λόγου, της κίνησης, νοητική στέρηση, αυτισμός) και θα ορίσουν την αναγκαιότητα έναρξης και το είδος του προγράμματος αποκατάστασης.

Η έγκαιρη και εξατομικευμένη αντιμετώπιση κάθε διαταραχής, βοηθά τα παιδιά να αναπτυχθούν όσο το δυνατόν καλύτερα ανάλογα με τις δεξιότητες τους.

Παρασκευή Σιδηροφάγη
Ειδική Εκπαιδευτικός
Ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος Δ.Σ., Κέντρο Παιδιού και Εφήβου

Πληροφορίες: Κέντρο Παιδιού και Εφήβου, Εγκρεμού 30, Χίος, τηλ 2271020000, www.kpechios.gr