Η μοναξιά στην τρίτη ηλικία
Γράφει η Ελένη Πίπα, Κοινωνική Λειτουργός Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Χίου του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου....
Ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων όταν ερωτηθούν «Τι είναι αυτό που φοβάσαι περισσότερο στη ζωή;» απαντούν «Η μοναξιά». Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον, θέλει να μοιράζεται τις σκέψεις του, τα συναισθήματά του, τη διάθεσή του.
Η μοναξιά αναδύεται ως ένα παγκόσμιο πρόβλημα σε κοινωνίες σε όλον τον κόσμο. Οι ηλικιωμένοι που αντιμετωπίζουν μοναξιά εμφανίζουν περισσότερα προβλήματα υγείας και έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για περίθαλψη.
Η τρίτη ηλικία νιώθει περισσότερη μοναξιά καθώς η ζωή μπαίνει σε πιο αργούς και λιγότερο απαιτητικούς ρυθμούς: τα παιδιά έχουν μεγαλώσει και κάνουν τη δική τους ζωή, ο εργασιακός κύκλος έχει ολοκληρωθεί, ο κοινωνικός κύκλος συρρικνώνεται λόγω βιολογικών ή κοινωνικών παραγόντων και διάφορα προβλήματα υγείας κάνουν πιο αγχωτική την καθημερινότητα. Τα άτομα έχουν βιώσει ένα σύνολο από απώλειες στη ζωή τους με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα της μοναξιάς και της απομόνωσης που βιώνουν.
Το κράτος, η πολιτεία, οι φορείς κοινωνικής πολιτικής έχουν χρέος έναντι των ηλικιωμένων. Η οικογένεια θα πρέπει να αναλάβει την προσφορά φροντίδας, χρόνου και αγάπης στα γηραιά μέλη της. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο.
Η μοναξιά μπορεί να αντιμετωπιστεί με ποικίλους τρόπους αρκεί να υπάρχει η βοήθεια των κατάλληλων ανθρώπων που θα σταθούν δίπλα στους ηλικιωμένους. Τα παρακάτω θα μπορούσαν να βοηθήσουν σημαντικά:
1. Έξοδος από το σπίτι. Εάν οι ηλικιωμένοι δεν αντιμετωπίζουν κάποιο κινητικό πρόβλημα μια βόλτα στη θάλασσα , στο πάρκο ή ένας μικρός περίπατος θα βελτιώσει σημαντικά την ψυχική αλλά και τη σωματική υγεία.
2. Κοινωνικοποίηση. Δεν είναι απαραίτητο να βρεθεί μια πληθώρα ανθρώπων ώστε να επιτευχθεί η επικοινωνία, αρκούν 2 - 3 άνθρωποι που θα μπορούν να μιλάνε, να μοιραστούν αυτά που τους βασανίζουν και γενικά να γίνουν κατανοητοί. Ένας καλός γείτονας ή και ένας συγγενής μπορεί να βοηθήσει .
3. Μια άλλη μορφή κοινωνικοποίησης είναι και οι χώροι αναψυχής ηλικιωμένων ατόμων, όπως τα ΚΑΠΗ. Μέσα από μια πληθώρα δραστηριοτήτων το άτομο μπορεί να συμμετέχει σε διάφορες δράσεις , όπως ομιλίες, εκδρομές, ακόμα και να περάσει απλά την ώρα του με συνομηλίκους.
4. Η μάθηση. Η μάθηση δεν έχει ηλικία, φύλο και άλλα κριτήρια στη ζωή των ανθρώπων και μπορεί να μεταφραστεί με πολλούς τρόπους. Στο πλαίσιο της μάθησης ανήκουν όλες οι χειροτεχνικές δραστηριότητες (κεραμική, ζωγραφική, αγιογραφία κλπ) αλλά και η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου ή μιας ξένης γλώσσας.
5. Η ζωή γίνεται πιο όμορφη όταν τη μοιραζόμαστε με κάποιον. Η υιοθέτηση ενός κατοικίδιου είναι μια πράξη αγάπης και ευθύνης ταυτόχρονα. Ένα κατοικίδιο ζωάκι μπορεί να ανακουφίσει τη μοναξιά ειδικότερα ενός ηλικιωμένου ανθρώπου. Με τη φροντίδα του κατοικίδιου ο άνθρωπος θα ωφεληθεί από την ανιδιοτελή αγάπη του ζώου.
H Τρίτη ηλικία δεν είναι παρά το επιστέγασμα της ολοκλήρωσης, που αγωνίστηκαν τα άτομα να πετύχουν σε όλη τους τη ζωή. Μπορούν να αναπτυχθούν συναισθηματικά, πνευματικά και να αποκτήσουν νέες εμπειρίες. Η πείρα και οι γνώσεις που απέκτησαν αποτελούν προνόμιο τόσο για τους ίδιους τους ηλικιωμένους όσο και για τους νεότερους.
