Για την φροντίδα στην άνοια

Γράφει η Κύρα Τσούρου, Ψυχολόγος της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου

Κάποιες σκέψεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Φροντιστή (18 Μαρτίου)

Η φροντίδα στην άνοια είναι ένας περίπλοκος και μακρύς δρόμος στον οποίο καλείται να βαδίσει το άτομο που φροντίζει, με το άτομο που νοσεί και πρέπει να προσαρμοστούν μαζί στις ανάγκες και τις απαιτήσεις που επιβάλλει η εκφυλιστική αυτή ασθένεια. Η ζωή με άνοια μπορεί να αποτελέσει μια από τις πιο εξαντλητικές συνθήκες, και η φροντίδα, παρόλο που μπορεί να αποδίδει ευχαρίστηση και αίσθημα προσφοράς και χρησιμότητας, ενδέχεται να είναι επιβλαβής για την ψυχική και σωματική υγεία, την κοινωνική συναναστροφή, την οικονομική ευρωστία, την εργασία, την οικογενειακή ισορροπία, κ.α.

Η διάρκεια της φροντίδας και η ανάγκη συνεχούς επιτήρησης είναι παράγοντες που οδηγούν σε σωματική και ψυχολογική εξάντληση, σε συνδυασμό με την σταδιακή έκπτωση των ικανοτήτων του ατόμου που νοσεί, και την προϊούσα επιδείνωση της κατάστασής του, οι οποίες δημιουργούν ανασφάλεια, και πιέζουν συναισθηματικά το άτομο που φροντίζει, το οποίο, συχνά, δυσκολεύεται να αντεπεξέλθει ικανοποιητικά σε όλους τους ρόλους που έχει (π.χ. επαγγελματίας, γονέας, σύντροφος, φίλος/η, κ.α.). Ενισχύεται, έτσι, το αίσθημα απομόνωσης και αβοηθησίας, η δυσφορία, η ανασφάλεια για την ικανότητα παροχής κατάλληλης φροντίδας, το στρες αναφορικά με την οικονομική κατάσταση, καθώς η φροντίδα έχει μεγάλα κόστη, και τελικά η εμπειρία της φροντίδας αποδεικνύεται μια συνεχής πάλη με τον εαυτό και τον/την ασθενή, η οποία εμπεριέχει έντονη ματαίωση και φόβο και οδηγεί τον φροντιστή ή την φροντίστρια σε μια πιο ευάλωτη και δυσχερή θέση.

Είναι σημαντική η αναγνώριση της επιβάρυνσης, η αναζήτηση βοήθειας είτε από οικεία πρόσωπα είτε από επαγγελματίες και η εκπαίδευση και πληροφόρηση αναφορικά με την πάθηση. Η εξασφάλιση προσωπικού χρόνου και χώρου εκτός της φροντίδας μπορεί να προσφέρει στον φροντιστή και την φροντίστρια ζωτική δύναμη για να μπορέσει να συνεχίσει αυτόν τον δύσβατο δρόμο. Είναι απαραίτητη, ακόμη, η φροντίδα του εαυτού μέσα από την σωστή διατροφή, την αποφυγή επιβλαβών συνηθειών, τον έλεγχο της υγείας, το μοίρασμα της εμπειρίας και της ευθύνης με άτομα εμπιστοσύνης, την ενασχόληση με ενδιαφέροντα και δραστηριότητες που προσφέρουν ευχαρίστηση και δίνουν δυνατότητες για συνύπαρξη και παρέα. Η φροντίδα στην άνοια είναι ένας μακρύς δρόμος · με τους κατάλληλους τρόπους μπορεί να μην είναι τόσο περίπλοκος.