Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Ασθενών

Γράφει η Πηνελόπη Σπεντζούρη, ψυχολόγος της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Χίου του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου.

Η δυναμική της σχέσης γιατρού-ασθενούς στη χρόνια ασθένεια και η “εταιρεία αμοιβαίας επένδυσης”

Τα τελευταία χρόνια η ολιστική προσέγγιση του ασθενούς αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Γενικής Ιατρικής. Μια ουσιαστική σχέση γιατρού-ασθενούς δεν εστιάζει σε οποιαδήποτε διάθεση κυριαρχίας ή κτητικότητας παρά μόνο στην ειλικρινή συνεργασία. Περιγράφοντας τη σχέση αυτή ο Michael Balint εισήγαγε τον όρο “εταιρεία αμοιβαίας επένδυσης”.

Στο πλαίσιο αυτό εκτός από τη διάγνωση και την αντίστοιχη θεραπεία που θα λάβει, ο νοσών ευελπιστεί να απομακρυνθεί από την ιατρική φροντίδα έχοντας ανακτήσει την αίσθηση της υγείας του (Baron 1981). Στην “εταιρεία αμοιβαίας επένδυσης” ο γιατρός προσεγγίζει τον ασθενή σαν μια ολότητα. Σαν έναν άνθρωπο που είχε την καθημερινότητά του πριν νοσήσει και θα “πενθήσει” για τους περιορισμούς που θα προκύψουν. Επιπλέον τον αντιλαμβάνεται σαν “ειδικό” της συμπτωματολογίας του και ως ξεχωριστό άνθρωπο που επηρεάζεται από την ασθένειά του με μοναδικό τρόπο.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας χρόνια νόσος ορίζεται ως “το σύνολο των οργανικών διαταραχών διάρκειας άνω των 3 μηνών ή με περίοδο νοσηλείας άνω του ενός μήνα με συνακόλουθους περιορισμούς στη συμπεριφορική και κοινωνική σφαίρα του ατόμου”. Με το χρόνιο νόσημα να χαρακτηρίζεται ως μακροπρόθεσμη κατάσταση με αβέβαιη εξέλιξη, ο ασθενής αρχίζει υπό το πρίσμα της διάγνωσης να αντιλαμβάνεται και να επαναξιολογεί τα ψυχοκοινωνικά συστήματα μέσω των οποίων λειτουργεί και αναπτύσσεται (προσωπική ζωή, οικογένεια, εργασία, χόμπυ). Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της προσαρμογής στα νέα δεδομένα η σαφής και συστηματική ενημέρωση για την νόσο και την πορεία της από τον γιατρό καθώς και η διερεύνηση των πιθανών σεναρίων εξέλιξης προωθεί την αποτελεσματικότερη διαχείριση των ψυχολογικών επιπτώσεων του ασθενή.

Ο γιατρός προσπαθώντας να κατανοήσει τον άνθρωπο απέναντί του, τον βοηθάει να διαπραγματευτεί τις προσδοκίες του για την πορεία της ασθένειας και να ανακτήσει την αίσθηση ελέγχου του σώματος του. Είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε λοιπόν ότι το είδος της επικοινωνίας που υιοθετείται στο πλαίσιο της ιατρικής φροντίδας φαίνεται να επηρεάζει με άμεσο και ισχυρό τρόπο την στάση του ασθενούς απέναντι στην νόσο!

Μάθετε περισσότερα για το έργο και τις δράσεις της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Χίου του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου ΕΔΩ.