Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων

Γράφει η Μαρία Ρημική, Νοσηλεύτρια Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Χίου

Πάλι τα ίδια και τα ίδια, θα μου πεις, φίλε. Όμως τη σκέψη του πρόσφυγα τη σκέψη του αιχμάλωτου τη σκέψη του ανθρώπου σαν κατάντησε κι αυτός πραμάτεια δοκίμασε να την αλλάξεις, δεν μπορείς». Γ. Σεφέρης, «Ο τελευταίος σταθμός»

Τα άτομα που βρίσκονται εκτός της χώρα καταγωγής τους εξαιτίας του φόβου διώξεων, διαμαχών γενικευμένης βίας ή άλλων καταστάσεων που έχουν διαταράξει σοβαρά την έννομη τάξη και , ως αποτέλεσμα, δικαιούνται διεθνούς προστασίας.

Ο παραπάνω ορισμός δίνεται στη σύμβαση του 1951 κ στα περιφερειακά μέσα για τους πρόσφυγες καθώς κ στο καταστατικό της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων εθνών για τους Πρόσφυγες.

Κατά κανόνα οι αιτούντες άσυλο κι οι πρόσφυγες έχουν πιο τραυματικές εμπειρίες από τους υπόλοιπους μετανάστες, όπως επίσης ο εξαναγκασμός σε μετανάστευση είναι πιο τραυματικός από την εκούσια μετανάστευση. Όποιος κι αν είναι ο λόγος, η προσφυγιά επιβαρύνει ψυχικά τον άνθρωπο, καθώς συνεπάγεται απομάκρυνση από συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον, από το κοινωνικό-πολιτισμικό πλαίσιο καθώς και από τις συνήθειες ζωής. Εγκαινιάζει μια εξολοκλήρου νέα και άγνωστη πραγματικότητα όπου κάθε στάδιο της επιβαρύνει τον ψυχισμό.

Πριν την αναχώρηση το άτομο μπορεί να βιώσει την πείνα, τον πόλεμο, τη βία, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όταν φεύγει, βιώνει την απώλεια σε όλους τους τομείς, οικογένεια, εργασία, κοινωνική θέση, υποστηρικτικά πλαίσια, αβεβαιότητα για το μέλλον. Όταν εγκαθίστανται στον τόπο προορισμού, βιώνει την απόρριψη, την εχθρότητα, τη βία, τη διαφορετικότητα, το ρατσισμό, την ανεργία. Ακόμα κι αν επιστρέφει στην πατρίδα του, κινδυνεύει να βρει κατεστραμμένα όσα άφησε πίσω: την οικογένειά του, το σπίτι του, την περιουσία του!

Η άγνοια της γλώσσας της νέας ή προσωρινής πατρίδας, η αδυναμία επικοινωνίας και ανθρώπινης επαφής αυξάνουν την αίσθηση απομόνωσης του ανθρώπου. Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας στους πρόσφυγες είναι ο αποχωρισμός από κοινωνικά, θρησκευτικά, πολιτισμικά δίκτυα, όπως είναι η οικογένεια, οι φίλοι κλπ , η κοινωνική απομόνωση και η έλλειψη υποστήριξης , η προκατάληψη και οι κοινωνικές διακρίσεις ,η κάθοδος στην κοινωνική ιεραρχία ,η έλλειψη αναγνώρισης των προσόντων στον τόπο προορισμού η άγνοια της γλώσσας του τόπου προορισμού. Οι τραυματικές εμπειρίες και οι συνθήκες παρατεταμένης στρεσογόνας κατάστασης (stress)

Λόγω διαφοροποίησης του πολιτισμικού πλαισίο Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από το 50% των προσφύγων εμφανίζει προβλήματα ψυχικής υγείας, που κυμαίνονται από τις συνέπειες των κακουχιών και του τραύματος έως χρόνιες ψυχικές νόσους. Για να οργανώσει κανείς μια θεραπευτική παρέμβαση πρέπει να λάβει υπόψη του εκτός από τη νόσο, τον λόγο της μετακίνησης, το στάδιο της μετακίνησης, τις εμπειρίες του πρόσφυγα, την αποδοχή του από την κοινωνία, το υποστηρικτικό του δίκτυο, την πολιτισμική του ταυτότητα, την ένταξή του και πολλά άλλα.

Η δυσφορία που βιώνει ένα άτομο όταν φεύγει αιφνίδια από μια οικεία κουλτούρα προς μία άγνωστή του κουλτούρα τυπικά ξεκινάει μετά από μερικές βδομάδες, αλλά μπορεί να επιμείνει για περίοδο μηνών.

Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Χίου , συνεπής στο έργο παροχής ψυχικής βοήθειας στην κοινότητα αναφοράς, βρίσκεται κοντά στην ψυχική οδύνη κάθε ανθρώπου οποιασδήποτε καταγωγής και εθνικότητας.

Εδώ είμαστε για να βοηθήσουμε..
Να μαλακώσουμε τον πόνο της προσφυγιάς..